2.1 Συμμετοχή

Λαμβάνοντας αυτούς τους δύο παράγοντες υπόψη, η συμμετοχή εμπεριέχει δύο στοιχεία: την ύπαρξη, μέσω της οποίας κάποιος αποτελεί μέρος της συλλογικής ταυτότητας, και την δράση: που αναφέρεται στην ενεργή ενσωμάτωση μέσω εκούσιων αποφάσεων.

Το να είμαι μέρος Δικτυών κοινωνικών σχέσεων Ανοιχτό Επικοινωνία
Το να είμαι μέσα
Σε ένα μέρος
Ενσωματωμένο Κλειστό
Γνώση
Το να αισθάνομαι μέρος
μιας κοινότητας.
Ταυτότητα Διαφορετικότητα
Αντίληψη

Το να συμμετέχω

Το να έχω ευθύνη

Σε μια μελλοντική δράση Σε διαδικασίες
Να αποφασίζω
Δράση
Το να συνεργάζομαι
Διαδικασία
Να εμπλέκομαι
Όπου τα άτομα, συνεργάζονται, μοιράζονται και είναι συνυπεύθυνα να αλλάξουν την πραγματικότητα.

(Source: Julio Alguacil Gómez. Participation as a process of social transformation: the relational strategy in local government)

Αναλύοντας τον παραπάνω πίνακα, βλέπουμε πως τα δύο πρώτα στοιχεία (επικοινωνία και γνώση) δείχνουν πως τα άτομα που είναι ενσωματωμένα και σε άμεση επαφή είναι μέρος των ομάδων που συνδέονται με την περιοχή. Αυτή η έννοια πως ανήκω κάπου, δημιουργεί ένα συναίσθημα, μια ταυτότητα που χτίζεται σε σχέση με άλλους (διαφορετικότητα), και οδηγεί σε ένα τρίτο στοιχείο (αντίληψη). Η αντίληψη δίνει το βήμα στην συμμετοχή στις αποφάσεις που μας αφορούν, το οποίο σημαίνει πως η συνείδηση δεν είναι δυνατή χωρίς την ύπαρξη ή το αίσθημα της σύνδεσης, και δεν είναι δυνατό να συμμετέχουμε στις αποφάσεις εάν δεν αισθανόμαστε μέρος τους. Τέλος, μια δράση ενσωμάτωσης είναι μια ευφυής δράση που χτίζει την διαδικασία, και την εμπλουτίζει με σχετικές στρατηγικές, του μοιράσματος, της συνεργασίας, και της συνεχούς συν-υπευθυνότητας.

Η συμμετοχή προϋποθέτει μια δυναμική στην οποία οι πολίτες συνειδητά και εκούσια εμπλέκονται σε όλους τους τομείς που τους επηρεάζουν και σχετίζονται μαζί τους και με τις ζωές τους. Για αυτό τον λόγο, είναι υποχρεωτικό να υπάρχουν κάποιες πτυχές:

  • Ενσυναίσθηση και αξιοπιστία: αυτοί που συμμετέχουν πρέπει να εμπιστεύονται την ειλικρίνεια του ανθρώπου που ζητά συμμετοχή, να αντιλαμβάνονται και να εκτιμούν το νόημα και τον αντίκτυπο της συμμετοχής, και να βλέπουν τις επιδράσεις της.
  • Πληροφορία: για την συμμετοχή, η βασική πληροφορία είναι απαραίτητη σχετικά με το ποιο είναι το θέμα ή το αντικείμενο της συμμετοχή, όπως επίσης οι μηχανισμοί και οι κανόνες του παιχνιδιού.
  • Επικοινωνία: H συμμετοχή απαιτεί διάλογο, την ικανότητα και των δύο πλευρών να ακούνε και να μαθαίνουν.
  • Σαφείς συνθήκες, κανόνες και μηχανισμοί: οι καλές προθέσεις δεν είναι αρκετές, είναι αναγκαίο να διασφαλίσουμε τις συνθήκες (υλικά, θεσμοί, χρόνος, χώρος κτλ.) για να διευκολύνουμε την συμμετοχή, αποτρέποντας την από το να γίνει βάρος, και ένας επιπλέον παράγοντας εντάσεων ή άκαρπων πρακτικών.
  • Συσχέτιση: η συμμετοχή πρέπει να λάβει υπόψη και να προωθεί την συνεργατική εμπειρία των ανθρώπων και των ομάδων που εμπλέκονται
  • Συνεργασία και δικτύωση: επιτρέπει την έκφραση της παρουσίας των διαφορετικών λειτουργών, επιτυγχάνοντας μια αμοιβαία ενίσχυση που επιτρέπει στον φορέα, στην κοινότητα, και την περιοχή διαβίωσης.