2.2 Είδη συμμετοχής

Η συμμετοχή έχει πολλές μορφές ανάλογα με τις διαφορετικές σχέσεις και κοινωνικούς χώρους στους οποίους λαμβάνει χώρα, έχοντας διαφορετική σημασία, επιπτώσεις, συνθήκες αποτελέσματα κτλ.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ: αυτές οι κοινωνικές πρωτοβουλίες κατά τις οποίες οι άνθρωποι λαμβάνουν συνειδητά μέρος σε ένα χώρο, τοποθετώντας τους εαυτούς τους και όντας μέλη συγκεκριμένων ομάδων ώστε να έχουν μια παρουσία στην κοινωνική σφαίρα και κατ’ επέκταση να διεκδικούν καταστάσεις, ή να απαιτούν αλλαγές. Η κοινωνική συμμετοχή προωθεί την προσωπική αυτονομία, αξιοπρέπεια, αναγνωρίζει ανθρώπους, αξιοποιεί τις ικανότητες τους, μας επιτρέπει να ενεργοποιήσουμε την αντίσταση μας να βγούμε από την παθητικότητα και να ζήσουμε ελεύθερα. (Garcia Roca, J. 2004).

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ: Είναι ένα βασικό κομμάτι των δημοκρατικών συστημάτων και αναφέρεται σε όλη την δραστηριότητα των πολιτών που στοχεύει στην επιρροή του διορισμού των κυβερνόντων ή/και στην επίδραση τους αναφορικά με πολιτικές Ευρωπαϊκές, περιφερειακές, τοπικές, της γειτονιάς, κτλ. Η πολιτική συμμετοχή είναι μια εσκεμμένη δραστηριότητα που κάθε άνθρωπος καλλιεργεί με στόχο να επηρεάσει τα πολιτικά θέματα. Εάν δεν υπάρχει η δυνατότητα πολιτικής συμμετοχής των ανθρώπων σε μια κοινωνία, δεν υπάρχει το αίσθημα πως ανήκω κάπου, καμία επίγνωση της ταυτότητας, και είναι οριακά δυνατό να μιλάμε για ανθρώπους ή ομάδες.

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ: έχει διαμορφωθεί ως μια διαδικασία μέσω της οποίας οι πολίτες οργανώνουν τους εαυτούς τους ώστε να υπερασπιστούν τα συμφέροντα τους, να καλύψουν στις ανάγκες τους, κτλ. όντας οι ίδιοι πρωταγωνιστές. Είναι μια έννοια που μιλάει για σχέσεις, και για μοίρασμα.

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΑ ΚΟΙΝΑ: Να συμμετέχουν ατομικά ή συλλογικά, σε κοινωνικές και πολιτικές αποφάσεις σε μια συγκεκριμένη περιοχή. Στην συμμετοχή στα κοινά, τα δικαιώματα των πολιτών αναγνωρίζονται. Η συμμετοχική διάσταση της πολιτικής ταυτότητας υπαγορεύει πως η επίσημη εκπλήρωση των δικαιωμάτων του πολίτη δεν είναι αρκετή ώστε να καλλιεργηθεί η δημοκρατία. Η συμμετοχή είναι επίσης δικαίωμα, μια στάση και μιλά για την ικανότητα των ανθρώπων για δράση και την ανάγκη να την ενθαρρύνουν, να την επιλέγουν και να την προωθούν. Μέσω της συμμετοχής αναγνωρίζουμε τα προβλήματα και της ανάγκες, επιτυγχάνουμε την ενσωμάτωση και την κοινωνική συμπερίληψη επιτρέποντας τον χώρο για συμμετοχή. Αυτοί οι χώροι κάποιες φορές ενεργοποιούνται από επαγγελματίες και σε άλλες περιπτώσεις από την ίδια την κοινότητα. Είτε λόγω των ατομικών ή συλλογικών χαρακτηριστικών είτε λόγω της επικράτησης των δράσεων και των γεγονότων που μπλοκάρουν και εμποδίζουν την συμμετοχή

Πίνακας από τον Μεθοδολογικό Οδηγό για Κοινωνική Συμμετοχή ανθρώπων σε καταστάσεις φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού.